11-12-2024

Brussels Gewest: De volgende regering moet prioriteit geven aan sociale huisvesting

Terug

Foto: © La Rue ASBL

Het is geen geheim dat de sociale huisvesting in Brussel onder druk staat: er zijn te weinig woningen beschikbaar, de wachtlijsten zijn eindeloos, veel gebouwen zijn verouderd, sommige woningen worden overbezet terwijl andere leegstaan. Terwijl er drastische bezuinigingen worden aangekondigd om de financiën van het Gewest te herstellen, maken wij, een coalitie van verenigingen die ijveren voor betaalbare huisvesting voor iedereen, ons zorgen over de toekomst van de sociale huisvesting. Sociale huisvesting is de enige echte garantie op toegang tot wonen voor iedereen. Daarom pleiten we ervoor om sociale huisvesting niet te verwaarlozen en het naar behoefte te financieren om de enorme vraag naar waardige en betaalbare woningen voor de Brusselse bevolking aan te pakken.

"Ga alstublieft kijken naar het appartement van mevrouw. En zie met eigen ogen hoe dat appartement is. Telkens wanneer [de huurder belt] naar de technische dienst, komt die langs: 'Mevrouw, u verlucht niet goed genoeg.'" Meriyem, van de Unie van Sociale Huurders, begeleidt regionale parlementsleden tijdens een bezoek aan de sociale woningen van Logement Molenbeekois. In deze sociale woningen wonen veel huurders in verouderde, ongezonde en te kleine ruimtes. Zwarte muren van schimmel, defecte verwarmingen, kapotte liften... De problemen zijn talrijk, en klachten worden zelden gehoord. Vaak wordt de schuld bij de huurders gelegd.

Logement Molenbeekois is een van de grootste en oudste openbare vastgoedmaatschappijen (SISP) van het Brusselse Gewest. De woninggrootte is er een terugkerend probleem: 78% van het patrimonium bestaat uit woningen met één of twee slaapkamers, terwijl grote gezinnen in Molenbeek oververtegenwoordigd zijn in vergelijking met het gewestelijke gemiddelde. De gevolgen van overbewoning stapelen zich op: gezondheidsproblemen door vocht, mentale problemen of leerproblemen door gebrek aan ruimte, enzovoort. Het geval van Logement Molenbeekois staat helaas niet op zichzelf: het Brusselse sociale woningpatrimonium is verouderd, en de renovatie ervan is een centrale zorg, zowel voor de bewoners als voor de overheid. Grote renovatieprojecten zijn ondernomen en uitgevoerd tijdens de vorige legislatuur. We waarderen deze inspanningen, maar herinneren eraan dat dit slechts een begin is. Terwijl 7% van de sociale woningen leegstaat vanwege grote renovaties (of omdat ze deel uitmaken van toekomstige projecten), zijn er nog veel zwaar verwaarloosde woningen die bewoond worden.

Dit is de staat van het bestaande sociale woningpatrimonium. Wat betreft de toekomstige woningvoorraad, daar is ook reden tot bezorgdheid. De cijfers in het Brusselse Gewest zijn bekend: bijna 54.000 huishoudens staan op de wachtlijst voor een sociale woning, terwijl het sociale woningbestand slechts 6,78% van de totale woningen uitmaakt, ondanks dat 30 tot 50% van de bevolking in aanmerking komt. Brussel loopt ver achter op andere Europese steden: Amsterdam heeft 42% sociale woningen, Parijs 25%, Kopenhagen 20%.

De gewestelijke plannen van 2005 (Regionaal Woonplan) en 2013 (Woonalliantie) voorzien in de creatie van 8000 publieke woningen (waarvan 6400 sociale woningen) via verschillende mechanismen. Voor juni 2019 waren slechts 1633 woningen opgeleverd. Sindsdien is het tempo echter versneld: tussen juni 2019 en april 2024 werden 1421 extra woningen opgeleverd, 873 woningen zijn in aanbouw, en 619 "sleutel-op-de-deur"-woningen (aangekocht door de SLRB nadat ze door een privéontwikkelaar gebouwd zijn) worden tussen 2024 en 2026 verwacht. Toch blijven we ver verwijderd van de gestelde doelen. De onderhandelingen binnen de toekomstige gewestelijke meerderheid beloven moeilijk te worden: de versnelling van projecten heeft de kas van de SLRB aangetast, en het toekennen van een lening van 300 miljoen euro in juni 2024 leidde al tot lange discussies en politieke spelletjes.

In een zeer ongunstige budgettaire context pleiten wij voor belangrijke investeringen in sociale huisvesting. Frédéric Dufour, directeur van Logement Molenbeekois, benadrukt de huidige uitdagingen: "We hebben een zeer oud patrimonium geërfd. [...] We hebben budgetten nodig om een groot aantal woningen te renoveren. [...] We zouden een globaal budget van 300 miljoen euro nodig hebben over de komende tien jaar om ons volledige patrimonium te renoveren. Tot nu toe hebben we slechts 70 miljoen gekregen. [...] Het is een kwestie van politieke wil en prioritering." Voor het hele Gewest is 8 miljard nodig om het sociale woningbestand te renoveren, zeker als men de zeer ambitieuze energiedoelstellingen wil halen. Voor ons is het duidelijk: renoveren van sociale woningen is geen keuze. Ongezonde woningen zijn nooit aanvaardbaar, en des te schokkender in sociale huisvesting. De publieke sector moet het goede voorbeeld geven en alles in het werk stellen om waardige leefomstandigheden te bieden aan huurders.

De creatie van sociale woningen mag evenmin afgeremd worden. Op zijn minst moeten de middelen gegarandeerd en indien nodig verhoogd worden om de doelen van de verschillende woonplannen te halen. We weten al dat de geplande budgetten, die niet geïndexeerd zijn en geen rekening houden met de stijgende grondprijzen, slechts de bouw van 6700 woningen mogelijk maken van de voorziene 8000. Maar wij pleiten ervoor om de huidige doelen te overstijgen en te streven naar een aandeel sociale woningen dat tegemoetkomt aan de behoeften van de tienduizenden mensen die in de rij staan.

Wonen is een essentiële basis voor ieder individu. Sociale huisvesting is daarom een publiek vangnet, een blijvend en solidair gemeenschappelijk goed. Het haalt huisvesting uit de marktlogica die discrimineert en huurders tegen elkaar opstookt, en garandeert eerlijke huren, afgestemd op de inkomens. Het biedt stabiliteit en verlaagt de woonuitgaven, zodat huishoudens hun tijd en middelen kunnen besteden aan andere essentiële zaken: gezond eten, zorg, vrije tijd, opleidingen, werk, en maatschappelijke betrokkenheid. Sociale huisvesting biedt ook weerstand tegen gentrificatie, door bewoners een stevige verankering in hun wijk te geven ondanks stijgende prijzen. Tot slot is het een essentieel middel in de strijd tegen dakloosheid, doordat het snelle en begeleide herhuisvesting mogelijk maakt.

Sociale huisvesting mag niet worden overgelaten aan de private sector, waarvan de voornaamste doelstelling winst is. Toch moet en kan de private vastgoedsector bijdragen, onder meer via stedenbouwkundige lasten en quota voor sociale woningen in nieuwe projecten. Publieke terreinen zouden enkel gebruikt moeten worden voor woningen of publieke voorzieningen. De wooncrisis in Brussel is het resultaat van politieke keuzes, geen onvermijdelijkheid of marktverstoring zoals vaak wordt beweerd. Het is afwachten of de nieuwe meerderheid de keuzes kan maken die ten goede komen aan de meerderheid van de Brusselaars.

Ondertekend door:
  • Maison de quartier Bonnevie
  • La Rue asbl
  • La Fébul
  • Périféria
  • Rassemblement bruxellois pour le droit à l’habitat (RBDH)
  • Union des locataires Marollienne (ULM)
  • Union de Locataires d’Anderlecht-Cureghem (ULAC)
  • Brussels Platform Armoede (BPA)
  • Hart boven Hard Brussel
  • Infirmiers de rue asbl
  • Centre de Rénovation Urbaine (CRU)
  • Comité de la Samaritaine
  • Une Maison en Plus
  • Inter-Environnement Bruxelles (IEB)
  • Atelier de Recherche et d’Action Urbaines (ARAU)
  • L’Ilot asbl
  • Communa
  • Wijkhuis Chambéry
  • BRAL
  • VZW Rizome-Bxl ASBL
  • SAAMO Brussel vzw
  • asbl DIOGENES vzw
  • La Fédération des Services Sociaux
  • Union des Locataires de Schaerbeek (ULS)
  • Fédération des maisons d’accueil et des services d’aide aux sans-abri (AMA)
  • Réseau intersectoriel de prévention du sans-abrisme Bru4home (B4H)
  • DoucheFLUX
  • Chez Nous Bij Ons asbl
  • Union des Locataires Quartier Nord (ULQN)
  • asbl LHIVING vzw
  • Angela.d asbl
  • Buurtwinkel vzw

Région bruxelloise : le prochain gouvernement devra donner la priorité au logement social

Lees de open brief in Le Soir

Blijf op de hoogte

Schrijf je hier in voor de nieuwsbrief van het Vlaamse Netwerk tegen Armoede


Volg ons

Steun ons nu

Uw steun versterkt de stem van mensen in armoede en helpt in de strijd tegen armoede en sociale uitsluiting. 

Steun ons nu
Deze website maakt gebruik van cookies om uw gebruikersgemak te verbeteren.
Ik ga akkoord.  Lees meer.