Met de ordonnantie 'Digitaal Brussel' wil de Brusselse regering alle gewestelijke en gemeentelijke diensten in Brussel online beschikbaar maken. Uit het verenigingsleven komt al ruim een jaar tegenkanting tegen de plannen. Op 12 januari werd deze ordonantie uiteindelijk definitief goedgekeurd door het Brusselse parlement, met 45 stemmen voor (PS, Ecolo, DéFI, Groen, OpenVLD, Vooruit/one.brussels), 16 stemmen tegen (PTB, Engagés, CD&V) en 21 onthoudingen (MR, N-VA, Agora)
Blijven de loketten en niet digitale dienstverlening gegarandeerd?

VOORUITGANG:

De burgermobilisatie heeft het belang van menselijk contact tussen openbare diensten en gebruikers benadrukt. Onze beweging heeft ook de digitaliseringskwestie gepolitiseerd. De rol van digitalisering in de samenleving en de sociale, democratische en milieueffecten ervan zijn nu onderwerp van openbaar debat in de hoofdstad. Elk van onze acties heeft bovendien bijgedragen aan een positieve ontwikkeling van het ordonnantieproject. Dit was opnieuw het geval dankzij onze laatste manifestatie, op het moment dat de parlementsleden het wetsvoorstel bespraken tijdens de plenaire vergadering.

VRAAG:

Garandeert de door het parlement aangenomen wetgeving, zoals wij eisen, fysieke loketten?

PRINCIPE:

De ordonnantie bevestigt, via de stem van de minister van digitale transformatie, effectief het principe van "de mens eerst", via fysieke loketten en telefonische diensten bij lokale en regionale overheden.

TEKST:

Maar wat zegt artikel 13, waar we voor hebben gestreden, precies?

§ 1 en § 2. De overheden garanderen inclusiviteit en toegankelijkheid voor elke gebruiker, minimaal door de volgende maatregelen (…) de oprichting of het behoud van een alternatief voor elk administratief proces of elke online communicatie.

Minimaal moeten de overheden voor hun gebruikers een fysiek onthaal, een telefonische dienst en contact via de post voorzien. Alternatieve maatregelen kunnen worden genomen, mits ze de betrokken gebruiker een dienstverleningsniveau bieden dat ten minste gelijkwaardig is aan de genoemde maatregelen.

De overheden garanderen de gebruikers een adequate toegang tot de diensten die voor hen zijn bestemd en openingstijden die zijn afgestemd op de taken en het publiek.

§ 8. De overheden zijn niet verplicht te voldoen aan de eisen vermeld in paragraaf 1, eerste alinea, en 2, eerste alinea, wanneer deze eisen een onevenredige last voor de overheden met zich meebrengen.

INTERPRETATIE:

Tijdens de plenaire vergadering van het parlement werd de minister ondervraagd over dit artikel 13. Hier is de meest optimistische interpretatie die kan worden gegeven aan zijn antwoorden en de uitspraken van de meerderheidspartijen.

De minister verduidelijkt dat de overheden fysiek (menselijke) onthaal, telefonische (menselijke) dienstverlening en postdienst in stand moeten houden. Drie verduidelijkingen in dit verband.

1. Het zal mogelijk zijn voor de administraties om het aantal loketten te verminderen, maar niet om het fysieke onthaal te schrappen. Het zal verplicht zijn om ten minste één loket te behouden; voldoende loketten, in voldoende mate om aan de behoeften van de bevolking te voldoen.
2. Het zal administraties mogelijk zijn om loketten uit te besteden, maar met een gelijkwaardig serviceniveau.
3. De PS- en Ecolo-groepen (de twee zwaargewichten van de regionale meerderheid) stellen dat, aangezien paragraaf 8 alleen betrekking heeft op de eerste alinea van paragrafen 1 en 2, de administraties zich niet kunnen beroepen op een onevenredige last om hun fysieke loketten aan te pakken.

PROBLEMEN:

Zonder in te gaan op de vele beperkingen van de tekst met betrekking tot toegang tot overheidsdiensten en controle over digitalisering, moet worden erkend dat het beter zou zijn geweest om fysieke loketten duidelijk en expliciet in de tekst te waarborgen, in plaats van te moeten vertrouwen op interpretaties.

Bovendien roepen deze mondelinge interpretaties drie problemen op. De eerste twee tonen aan dat een afgezwakte versie van het principe "menselijkheid als standaard" aan de burgers wordt aangeboden. De derde is nog ernstiger, omdat dit het fysieke loket in gevaar kan brengen.

1. Terwijl de bevolking behoefte heeft aan extra loketten, wordt het mogelijk gemaakt om het aantal te verminderen op basis van vage criteria.
2. Men bevordert het uitbesteden van de toegang tot openbare diensten
3. De minister heeft de interpretatie van de PS en Ecolo van paragraaf 8 van artikel 13 nooit goedgekeurd. Moeten we concluderen dat "wie zwijgt, toestemt"? Dit is een volstrekt ontoereikende garantie.

VERVOLGSTAPPEN:

In deze omstandigheden vragen we twee dingen aan minister Clerfayt. Hij moet:

• ervoor zorgen dat het uitbesteden van loketten en telefoons niet naar particuliere bedrijven gaat,
• vooral, de interpretatie van de PS en Ecolo publiekelijk goedkeuren, door zonder enige twijfel te verklaren dat de onevenredige last van paragraaf 8 geen betrekking heeft op fysieke ontvangst, telefonische diensten of postdiensten.

Alleen als aan dit laatste verzoek wordt voldaan, kunnen we zeggen dat de ordonnantie, zelfs indien ze de loketten niet echt waardeert, ze ze in ieder geval behoudt. Indien niet moeten de verenigingen die campagne hebben gevoerd tegen de ordonnantie overwegen om een beroep in te dienen bij het Grondwettelijk Hof tegen deze discriminerende tekst.