De huidige digitalisering van bovenuit versterkt bestaande sociale uitsluiting. Kwaliteitsvolle, menselijke dienstverlening is nochtans een recht.

📢 Kwaliteitsvolle fysieke/humane dienstverlening moet de basis blijven. Diensten moeten een open, fysiek onthaal hebben waar mensen zonder afspraak en meerkost terecht kunnen.

📢 Voorzie analoge modaliteiten voor het communicatie-, betalings- en inschrijvingsbeleid.

📢 Digitale alternatieven moeten maximaal toegankelijk gemaakt worden.

📢 Alle communicatie-, betalings- en inschrijvingsmodaliteiten moeten analoog beschikbaar blijven en aangepast zijn aan een anderstalig en/of laaggeletterd publiek.

📢 Evalueer de versoepelingen in het kader van de afgelopen crisissen (oorlog in Oekraïne, de Corona-crisis en de overstromingen van 2021) om hier lessen uit te trekken voor de nabije toekomst.

Digitale inclusie begint met duurzame toegang tot computerinfrastructuur (hard- en software) die gratis of aan een sociaal tarief is.

📢 Voorzie materiële steun vanuit de overheid door het ter beschikking stellen van computers en internet.

📢 Ondersteun initiatieven die goedkope refurbished hardware aanbieden en toegankelijke diensten voor onderhoud en herstel en maak deze bekend.

Een laagdrempelig aanbod impliceert niet alleen toegang tot het nodige materiaal. Mensen met een lage digitale geletterdheid moeten op maat ondersteund worden.

📢 Zet in daarom op ‘digitaal inclusieve wijken'

📢 Zorg er voor een gevarieerd, toegankelijk en goed gecoördineerd groepsaanbod en zet daarnaast in op individuele en flexibele begeleiding op maat.

📢 Breid de Openbare Computer Ruimtes (OCR) van het Brussels Gewest uit, ondersteun ze structureel en maak ze nog laagdrempeliger.

📢 Opleidingen sociaal werk moeten inzetten op gevoeligheid voor de digitale noden en mogelijkheden van cliënten.

📢 Op middellange termijn dienen de OCMW’s ervoor in te staan dat elke potentiële hulpvrager de kans en de hulp krijgt om zijn of haar digitale vaardigheden te verhogen.

In 2023 heeft de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa, die de stem vertegenwoordigt van 700 miljoen Europeanen, een resolutie aangenomen over de digitale kloof. Hierin worden lidstaten aanbevolen om "over te stappen van een logica van volledig gedigitaliseerde overheidsdiensten naar een logica van volledig toegankelijke overheidsdiensten, inclusief het handhaven van niet-gedigitaliseerde toegang tot overheidsdiensten overal waar dit nodig is om gelijke toegang tot overheidsdiensten, hun continuïteit en hun aanpassing aan de behoeften van gebruikers te garanderen."
Digitalisering biedt kansen, brengt uitdagingen met zich mee en werpt ook problemen en extra drempels op. Het is een middel, geen doel op zich. Digitalisering wordt momenteel te veel als een onoverkomelijke natuurwet beschouwd. Er is dringend nood aan een maatschappelijk debat over de plaats van digitalisering in de maatschappij.

• Wat willen we wel en wat willen we niet?
• Waar biedt digitalisering een meerwaarde, waar niet?
• Hoe garanderen we de toegankelijkheid voor iedereen

De aanwezigheid van mensen zonder wettig verblijf (MZWV) in de samenleving is een realiteit, maar hun levensomstandigheden schrijnend. Vanwege hun verblijfsstatuut zijn zij uitgesloten van waardig werk, opleiding, kwalitatieve huisvesting, etc. Wij eisen een menswaardig bestaan voor mensen zonder wettig verblijf. Gezien de levensomstandigheden van MZWV niet beperkt zijn tot enkele specifieke gezagsdragers, impliceert dit de verantwoordelijkheid van élke beleidsmaker. MZWV worden zelden meegenomen in de dialoog rond wet- en regelgeving die hen aanbelangt. Het migratiebeleid wordt nog teveel gebaseerd op veronderstellingen en protectionisme. Dit kan en moet anders.

📢 Garandeer een vlotte toegang van MZWV tot hun wettelijke rechten:

• Vereenvoudig en harmoniseer de procedure Dringende Medische Hulp zodat de drempels tot gezondheidszorg zo veel mogelijk beperkt worden.
• Zorg dat er eenvoudig beroep kan worden gedaan op kosteloze rechtsbijstand voor verblijfsprocedures, maar ook wanneer men gedupeerde is. Garandeer dat mensen zonder wettig verblijf op een veilige manier klacht kunnen indienen als zij slachtoffer zijn van misbruik, uitbuiting, ongeval of misdrijf zonder zelf aangehouden te worden.

📢 Breid de wettelijk verankerde rechten van MZWV uit:

• Ken MZWV rechten toe inzake toegang tot kwalitatief werk (zie ook punt 16), opleidingsmogelijkheden, vrijwilligerswerk, etc.
• Geef kinderen zonder wettig verblijf een schooltoelage omdat zij leerplichtig zijn.

📢 Promoot als overheid actief een correcte houding tegenover MZWV binnen alle maatschappelijke diensten en actoren.

📢 Ga in gesprek met MZWV over hun ervaringen en motieven om te komen tot een regelgevend kader dat bijdraagt aan duurzame oplossingen en minder menselijk leed.

📢 Organiseer bevoegdheidsdomein- en bevoegdheidsniveauoverschrijdende dialoog en samenwerking tussen overheden

De krapte op de arbeidsmarkt is momenteel ongezien. De Brusselse lijst van knelpuntberoepen vermeldt inmiddels 112 beroepen, in Vlaanderen zelfs 234. Het gaat om verpleegkundigen, bouw- en horecapersoneel, bestuurders, schoonmakers bij mensen thuis, kinderverzorgers, mecaniciens en boekhouders.
De toegang tot arbeid voor mensen zonder wettig verblijf biedt een antwoord op een reëel tekort aan actieve bevolking in België. Zij werken hier immers in vele gevallen al jaren in de informele economie in de sectoren waar men geen personeel meer vindt: in de bouw, de horeca, als poetspersoneel en huishoudhulp. Ook zien we mensen met diploma’s als boekhoudkundige, verpleegkundige en ict’er.

📢 Vereenvoudig daarom de toegang tot de arbeidsmarkt voor mensen zonder wettig verblijf, door een hervorming van de gecombineerde vergunning.

Wij ijveren voor een aanpassing die toestaat dat mensen vanuit België hun arbeidskaart kunnen aanvragen.

Voor niet-EU burgers bestaan er momenteel weinig legale toegangspoorten naar ons land. Bovendien zijn de procedures complex en duren ze erg lang. Voor mensen die zich al op het grondgebied bevinden zijn er nog minder mogelijkheden om hun verblijf te regulariseren.

📢 Verlaag de drempels voor legale migratie en pas de criteria aan aan de maatschappelijke realiteit (bv. klimaatvluchtelingen). Doe dit ook voor mensen die zich reeds op het grondgebied bevinden.

📢 Formuleer duidelijke criteria voor regularisatie gebaseerd op de onmogelijkheid om terug te keren, aan kwetsbaarheid of aan een duurzame verankering.

📢 Activeer een onafhankelijke en multidisciplinaire adviescommissie die regularisatieaanvragen beoordeelt (art. 33 van de wet van 15 december 1980).