Dossier digitale uitsluiting: "Welkom in Digitopia?"
De wereld waarin we leven wordt immers steeds meer digitaal. Digitalisering biedt mogelijkheden, maar schept ook een reeks nieuwe ongelijkheden die vaak disproportioneel gevoeld worden door mensen die al in armoede leven.
De toegang tot heel wat dienstverlening (cultuur, vervoer, huisvesting, bijstand,...), steunverlening en rechten verschuift steeds meer van de fysieke loketten naar digitale toegangspoorten. Voor mensen zonder of met beperkte toegang tot een computer of internet en weinig of geen digitale basiskennis en -vaardigheden werpt dit nieuwe drempels op. Het maakt volwaardig participeren aan de samenleving niet enkel moeilijker maar hakt ook in op de zelfstandigheid van mensen en bijgevolg hun zelfvertrouwen.
Armoede heeft impact op verschillende levensdomeinen en gaat dan ook over uitsluiting op meerdere domeinen die onderling, meestal negatief, op elkaar inspelen. Digitalisering heeft op zijn beurt ook impact op al deze levensdomeinen. Dit heeft niet alleen tot gevolg dat sommige bestaande drempels verhoogd worden, er ontstaan ook nieuwe hindernissen die de toegankelijkheid van onze samenleving verder bemoeilijken.
Het Brussels Platform Armoede en de acht Brusselse verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen werkten twee jaar lang rond digitale uitsluiting. We verzamelden getuigenissen, zetten de drempels en uitdagingen in de spotlichten, voerden actie en kwamen tot aanbevelingen en goede praktijken. Benieuwd naar ons werk? Je vind de resultaten hieronder.
Lees het Digitopia-dossier
Bekijk de resultaten
De belangrijkste aanbevelingen uit ons Digitopa-dossier werden ook opgenomen in ons memorandum:
De huidige digitalisering van bovenuit versterkt bestaande sociale uitsluiting. Kwaliteitsvolle, menselijke dienstverlening is nochtans een recht.
📢 Kwaliteitsvolle fysieke/humane dienstverlening moet de basis blijven. Diensten moeten een open, fysiek onthaal hebben waar mensen zonder afspraak en meerkost terecht kunnen.
📢 Voorzie analoge modaliteiten voor het communicatie-, betalings- en inschrijvingsbeleid.
📢 Digitale alternatieven moeten maximaal toegankelijk gemaakt worden.
📢 Alle communicatie-, betalings- en inschrijvingsmodaliteiten moeten analoog beschikbaar blijven en aangepast zijn aan een anderstalig en/of laaggeletterd publiek.
📢 Evalueer de versoepelingen in het kader van de afgelopen crisissen (oorlog in Oekraïne, de Corona-crisis en de overstromingen van 2021) om hier lessen uit te trekken voor de nabije toekomst.
Digitale inclusie begint met duurzame toegang tot computerinfrastructuur (hard- en software) die gratis of aan een sociaal tarief is.
📢 Voorzie materiële steun vanuit de overheid door het ter beschikking stellen van computers en internet.
📢 Ondersteun initiatieven die goedkope refurbished hardware aanbieden en toegankelijke diensten voor onderhoud en herstel en maak deze bekend.
Een laagdrempelig aanbod impliceert niet alleen toegang tot het nodige materiaal. Mensen met een lage digitale geletterdheid moeten op maat ondersteund worden.
📢 Zet in daarom op ‘digitaal inclusieve wijken'
📢 Zorg er voor een gevarieerd, toegankelijk en goed gecoördineerd groepsaanbod en zet daarnaast in op individuele en flexibele begeleiding op maat.
📢 Breid de Openbare Computer Ruimtes (OCR) van het Brussels Gewest uit, ondersteun ze structureel en maak ze nog laagdrempeliger.
📢 Opleidingen sociaal werk moeten inzetten op gevoeligheid voor de digitale noden en mogelijkheden van cliënten.
📢 Op middellange termijn dienen de OCMW’s ervoor in te staan dat elke potentiële hulpvrager de kans en de hulp krijgt om zijn of haar digitale vaardigheden te verhogen.